Në kulmin e tensioneve për pushtimin rus të Ukrainës, Gazsjellësi Trans Adriatik, i cili sjell gazin nga Azerbajxhani dhe e kalon përmes Shqipërisë në Itali, ka arritur një moment historik të transmetimit, duke i ofruar Evropës një furnizim alternativ për gazin rus.

Kompania me bazë në Zvicër që menaxhon tubacionet njofton se një total prej 10 miliardë metra kub (bcm) gaz natyror nga Azerbajxhani tani ka hyrë në Evropë nëpërmjet tubacionit. Përafërsisht 8.5 bcm janë dorëzuar në Itali.

Kryeministri italian Mario Draghi tha në fillim të këtij muaji se Italia dëshiron të dyfishojë sasinë e gazit që merr nga TAP pasi Gadishulli Apenin kërkon të përballojë një prishje të mundshme të plotë në furnizimet me gaz nga Rusia dhe ndërsa vendet perëndimore kërkojnë burime alternative pas pushtimit të Ukrainës.

“10 bcm është një moment historik simbolik, por i rëndësishëm. Pak më shumë se një vit pas fillimit të operacioneve tregtare, ne kemi ofruar shërbime transporti efikase, të besueshme dhe të vazhdueshme për dërguesit tanë, duke dhënë një kontribut të rëndësishëm në sigurinë energjetike të Evropës dhe diversifikimin e furnizimit. Aktualisht jemi në gjendje të arrijmë kapacitetin e plotë të transportit prej 10 bcm në vit. Për më tepër, ne mund të shtojmë kapacitete të tjera nëpërmjet ankandeve afatshkurtra”, tha Luca Schieppati, drejtor menaxhues i TAP.

Marija Savova, drejtuese e njësisë tregtare të TAP tha se dërgimi i pare i 10 bcm gaz në Evropë rrit likuiditetin në tregjet e gazit dhe përforcon rolin e TAP-it si një transportues i besueshëm që mund të kontribuojë ndjeshëm në sigurinë e furnizimit në Evropë.

“TAP mund të dyfishojë kapacitetin e tij dhe të zgjerohet, deri në 20 bcm brenda 45-65 muajve, si rezultat i kërkesave që do të pranohen gjatë fazës detyruese të një testi tregu dhe kërkesave të akumuluara që përfundojnë në një rezultat ekonomikisht të qëndrueshëm. Në vijim, kjo fazë e detyrueshme aktualisht është planifikuar për në korrik 2023”, tha Maria Savova. “Megjithatë, TAP mund të përshpejtojë këtë afat kohor dhe të nisë fazën e detyrueshme të testit të tregut gjatë vitit 2022, me kusht që TAP të ketë interes për një fillim më të hershëm në konsultimin publik në vazhdim. Ftojmë të gjitha palët e interesuara të marrin pjesë në testin e tregut në vazhdim.”

Një nga investimet e huaja më të mëdha të kryera ndonjëherë në Shqipëri, TAP filloi punën vitin e kaluar. Ai përshkon pjesën jugore të vendit, nga qarku i Korçës deri në bregdetin e Vlorës, përpara se të shkojë nën det në Pulia në Itali.

Si seksion evropian i Korridorit Jugor të Gazit, TAP aktualisht transporton rreth 10 bcm/a në disa tregje në Evropë.

TAP është gazsjellësi i parë dhe i vetëm që kalon në territorin shqiptar. Ai transporton gaz natyror nga fusha gjigante e Shah Deniz në sektorin e Azerbajxhanit të Detit Kaspik në Evropë. Tubacioni 878 km i gjatë lidhet me Gazsjellësin Trans Anatolian (TANAP) në kufirin turko-grek në Kipoi, kalon Greqinë dhe Shqipërinë dhe Detin Adriatik, përpara se të dalë në breg në Italinë Jugore.

TAP do të lehtësojë furnizimin me gaz për vendet e Evropës Juglindore nëpërmjet interkonektorëve të mundshëm. Në veçanti, Bullgaria do të jetë në gjendje të mbulojë deri në 33 për qind të kërkesës së saj totale për gaz përmes TAP-it pas përfundimit të Interkoneksionit Greqi- Bullgari (IGB). Daljet e TAP-it në Greqi dhe Shqipëri, së bashku me zbarkimin në Itali, ofrojnë mundësi të shumta për transport të mëtejshëm të gazit nga Azerbajxhani në tregjet më të gjera evropiane.

Si pjesë kyçe e Korridorit Jugor të Gazit, TAP-i është strategjikisht dhe ekonomikisht i rëndësishëm për Evropën dhe thelbësor në ofrimin e aksesit të besueshëm në një burim të ri të gazit natyror. TAP luan një rol të rëndësishëm në rritjen e sigurisë energjetike të Evropës, diversifikimin e furnizimit, si dhe objektivat e tij të dekarbonizimit, tha kompania në një njoftim për shtyp.

Aksionerët e TAP përfshijnë bp (20 përqind), SOCAR (20 përqind), Snam (20 përqind), Fluxys (19 përqind), Enagás (16 përqind) dhe Axpo (5 përqind).