nga Ines Stasa

Nëpërmjet një Vendimi të Këshillit të Ministrave për “Bashkërendimin dhe koordinimin e procesit të integrimit evropian ndërmjet qeverisjes qëndrore dhe njësive të vetqeverisjes vendore, i datës 26 korrik 2018, është përcaktuar edhe ngritja e këndeve të BE pranë cdo njësie vendore. Shqipëria mban statusin e vendit kandidat për në Bashkimin Evropian, është përfituese e programeve në kuadër të instrumentit të Asistencës së Para-Anëtarësimit, financime të Bashkimit Evropian të cilat ndikojnë në mënyrë të drejtpërdrejtë në zhvillimin e infrastrukturës, trashëgimisë kulturore, ndërveprimit mes zonave kufitare dhe turizmit. Disa nga funksionet kryesore që Këndet e BE tashmë ushtrojnë në 61 Bashki të vendit që prej vitit 2018 variojnë nga bashkëpunimi dhe mbështetja e strukturave administrative të Bashkive për zbatimin e politikave dhe legjislacionit të investimeve që rrjedhin nga procesi i integrimit evropian, të bashkëredimi i strukturave të bashkisë për rritjen e kapacitetit përthithës të përdorimit të asistencës së Bashkimit Evropian e deri te informimi në mënyrë periodike e publikut dhe grupeve të tjera të interesit për politikat e BE dhe procesin e integrimit.

Në një kërkim modest të websiteve të Këndeve të BE nëpër Bashkitë e Republikës së Shqipërisë vërehet se aktivitetet e tyre përfshijnë një gamë të gjerë dhe grupe të ndryshme interesi. Në faqen kryesore të tyre përfshihet një përmbledhje e informacionit mbi krijimin e këtyre Këndeve dhe aktivitetet në të cilat ato janë përfshirë gjatë gjithë këtyre viteve. Në aktivitetet kryesore që shihen te pjesa më e madhe e Këndeve janë: aktivitete për ditë ndërkombëtare në ndërgjegjësimin për kauza të ndryshme; konkurse fotografie ose pikture; takime me këshillat rinor ; organizime të shkollave verore; takime informuese të të rinjve me strukturat e qeverisjes vendore; sesione informuese mbi programet Erasmus, etj.

Në këtë kontekst, shihet se këndet e Bashkimit Evropian janë duke punuar për fuqizimin e rrjetit të tyre mes të rinjve dhe aktorëve kryesorë të qeverisjes lokale dhe koordinimin me qeverisjen qëndrore në rastet e projekteve të financuara nga Bashkimi Evropian. Në të njëjtën kohë, Këndet e Bashkimit Evropian duhet të jenë të angazhuara për të realizuar takime më të shpeshta me grupe interesi me tema specifike në funksion të zgjerimit të njohurive dhe informacionit në lidhje me proceset integruese në Bashkimin Evropian. Një bashkëpunim më I ngushtë me ekspertë të institucioneve të BE apo të procesit të integrimit do të ndikonte në realizimin e më shumë tryezave trajnuese dhe informuese me target grupe të ndryshme dhe të interesuara në aktivitetin e tyre të përditshëm ekonomik dhe profesional për të njohur më shume dhe për të qënë pjesëmarrës në projekte të BE.

Do të ishte me interes të shihnim në një analizë statistikore se sa interes kanë shfaqur komunitetet tona që prej ngritjes së këtyre zyrave në bashkitë e tyre për të marr informacione dhe për tu njohur më nga afër me punën e kësaj njësie. Nga ana tjetër do të ishte me interes të njihnim se cilat do të ishin pikat më me interes të këtyre qytetarëve në njësi të ndryshme administrative në lidhje me Bashkimin Evropian. Në rast se do të jepet vëmendja e duhur për këto njësi -të quajtura Këndi i BE, me shumë gjasa edhe vizibiliteti i tyre do të ishte më i madh dhe me rol më ndikues në komunitetet ku bëjnë pjesë. Përvec mbështetjes së vazhdueshme që Delegacioni I BE në Shqipëri u ka dhënë këtyre njësive, vetë Bashkitë duhet të fillojnë të programojnë në buxhetet e tyre plane aktivitetesh të iniciuara nga Këndi i BE me synimin për të sjellë më pranë komunitetet me vlerat dhe standardet e Bashkimit Evropian. Në këtë kontekst, këto Kënde duhet të shndërrohen në forumet reale të diskutimit dhe mendimit kritik mbi politika publike që mund të transformojnë komunitetet dhe për të vendosur një sinergji bashkëpunimi mes dy qeverisjeve të nivelit lokal dhe qëndror.

Këndet e BE kanë mundësinë për ta shfaqur Bashkimin Evropian si një vlerë demokratike paqeje dhe sigurie, bashkëpunimi mes vendeve me gjuhë, kultura dhe trashëgimi të ndryshme, ku shpesh vendet kanë qenë aleate dhe po aq shpesh edhe kundërshtare në dy Luftra të Mëdha Botërore. Këndet e BE në Bashki duhet të shfaqin më shumë vëmendje ndaj cështjeve të sigurisë në komunitet dhe integrimit të të rinjve në procese vendimmarrëse në qeverisjen lokale. Në të njëjtën kohë, ato duhet të jenë më prezente në rrethet Universitare në Bashkitë e tyre për të krijuar rrjete më të forta bashkëpunimi dhe ndërveprimi të të rinjve për cështje që ndikojnë në jetën e tyre të përditshme. Modele të suksesshme dhe pozitive të vendeve anëtare të Bashkimit Evropian duhet të jenë pjesë e këtyre forumeve me të rinjtë për të ndarë eksperienca dhe për të parë kushtet se si mund të përqasim ato modele me kontekstin ku jetojnë.

Në pjesën më të madhe të Bashkive, me përjashtim të Bashkive që konsiderohen më të mëdha në territorin, popullatën dhe buxhetin që ato kanë, Këndet e BE duhet të bëjnë ende përpjekje për të përforcuar njësinë e tyre dhe për t’a cuar BE edhe në kënde dhe zona të thella nëpërmjet iniciativave që do të mund të ndikonin pozitivisht në ato komunitete. Duke qënë se këto njësi të BE pranë Bashkive ndajnë bashkëkoordinimin edhe me Ministrinë për Evropën dhe Punët e Jashtme, një tjetër risi e koordinimit mes tyre do të qëndronte në vëmëndjen e shtuar mbi projekt-propozimet në programet e IPA III për të koordinuar prioritetet dhe sfidat e cdo komuniteti dhe për t’i vendosur ato në projekt-propozime potenciale për t’i shndërruar ato komunitete në përfituese të këtyre fondeve dhe në transformimin social-ekonomik të zonave të tyre.

Këndet e BE mund të ndihmojnë dhe në trajnimin e të rinjve që dëshirojnë të mësojnë mbi shkrimin dhe zbatimin e projekteve IPA apo projekte të tjera të financuara nga Bashkimi Evropian me qëllim ngritjen e kapaciteteve në nivel vendor dhe rritjen e shanseve për punësim të të rinjve pa u zhvendosur nga zonat ku ata jetojnë. Me largimin e më të madh të të rinjve nga vendi ynë, është rritur edhe më tepër kërkesa për të rinj të kualifikuar vecanërisht në sektorin e organizatave jo-fitim prurëse.